Ergenlik döneminin gözle görülebilen en belirgin özelliği fiziksel gelişimdir. Bu dönem ile birlikte ergen, çocukluktan yetişkinliğe doğru adım atmakta ve çocuksu görünümünün yerine yetişkin bir görünüm kazanmaktadır. Ergenlik döneminin başlangıç yaşı ile ilgili farklı görüşler bulunmasına rağmen genel olarak kabul gören yaş aralıkları kızlar için 10 – 12, erkekler için ise 12 – 14’dür. Ergenliğin başlangıcı olan bu dönem bazı kaynaklarda erinlik (buluğ – puberte) dönemi olarak adlandırılmakta ve ayrı bir başlık altında açıklanmaktadır. Bu kitapta, konu bütünlüğü olması ve teorik bilgiye fazla girilmemesi için ergenlik dönemi tek başlık altında açıklanmaya çalışılmıştır.
Gelişimde bireysel farklılıkların olduğu göz önünde bulundurulduğunda ergenliğin başlangıç yaşının kişiden kişiye değişmesi son derece doğaldır. Bu durum, bazı çocukların yaşıtlarından daha erken konuşması ve/veya yürümesi ile açıklanabilir. Ancak ergenliğe kızlar daha erken girdiği için dışarıdan bakıldığında yaşıtları olan erkeklerden daha büyük olarak algılanabilmektedir. Lise yıllarında bu farklılık ortadan kalkmaktadır.
Son yıllarda, özellikle bazı kız çocuklarının ergenliğe geçmiş yıllara kıyasla daha erken yaşta girdiği görülmektedir. Bunun yanı sıra yaşıtları ergenliğe girmiş olmasına rağmen bazı çocuklarda henüz ergenlik belirtileri görülmeyebilir. Bu iki durumda da (çok erken ve/veya geç girilmesi) uzmanlardan yardım alınması ve tıbbi muayene gerekebilir. Aşağıda ergenlik döneminde meydana gelen fiziksel değişimlere yer verilmiştir.
a) Kızlarda Görülen Fiziksel Değişiklikler
1- Boy uzaması
2- Kilo artışı
3- El ve ayakta orantısız büyüme
4- Koltuk altında ve genital bölgede tüylenme
5- Göğüs büyümesi
6- Cilt kalınlaşması
7- Cilt yağlanması
8- Sivilce oluşumu
9- Sesin değişmesi
10- Adet görülmeye başlanması
b) Erkeklerde Görülen Fiziksel Değişiklikler
1- Boy uzaması
2- Kilo artışı
3- Yumurtalık hacminde artış ve peniste büyüme
4- El ve ayakta orantısız büyüme
5- Koltuk altında ve genital bölgede tüylenme
6- Göğüs ve yüzde tüylenme
7- Kol ve bacak tüylerinin kalınlaşması
8- Âdemelmasının (gırtlak çıkıntısı) belirginleşmesi
9- Cilt kalınlaşması
10- Cilt yağlanması
11- Sivilce oluşumu
12- Sesin kalınlaşması
13- Gece rüyalanmalarının (cinsel boşalma) görülmeye başlanması